WKS Wawel

ZACZĘŁO SIĘ NA KRAKOWSKICH BŁONIACH (1919)

Kronika klubowa. Fragment opisujący założenie Klubu. Fot. M. Ożóg

Za datę powstania Klubu przyjmuje się 13 lipca 1919 roku, kiedy to piłkarze Wawelu oficjalnie zadebiutowali w spotkaniu z drużyną krakowskiego Klubu Lotników, odnosząc zwycięstwo 7 : 4. Tak założenie drużyny i równocześnie KS Wawel przedstawiono w Kronice klubowej: Kilku chętnych piłkarzy, a w dodatku młodych zapaleńców znanych na błoniach krakowskich założyło klub w 1919 roku. Po krótkiej wspólnej naradzie uchwalono dać nazwę nowemu klubowi Wawel. Wśród założycieli Klubu kronikarz wymienia nazwiska Mieczysława Kożucha, Rudolfa Hyli, Tadeusza Łopatki, Stanisława Matli i Tadeusza Kucza. Działalność Klubu na kilka miesięcy przerwała wojna polsko-bolszewicka, w której wzięła udział większość zawodników Wawelu. Niestety, poległ w niej jeden z czołowych piłkarzy – Karol Naglicki.

Niezwykle ważnym w historii Klubu był rok 1921, kiedy to we wrześniu został opracowany Statut Klubu i ukonstytuował się nowy Zarząd KS Wawel, którego przewodniczącym został Jan Tekielski. Po ukonstytuowaniu się nowego Zarządu, Klub otrzymał siedzibę przy ulicy Konarskiego 26. Już w niecały rok później, 6 lipca 1922 roku, odbyło się kolejne zebranie Zarządu, na którym prezesem wybrano Nikifora Bodnarowskiego. Kierownikiem sekcji piłki nożnej został Franciszek Pawlikowski, ponadto postanowiono utworzyć sekcję lekkoatletyczną i kolarską.

Dotychczasowa aktywność Wawelu sprawiła, że wśród założycieli Krakowskiego Okręgowego Związku Lekkiej Atletyki znaleźli się działacze sekcji lekkiej atletyki – kpt Lucjan Frąckiewicz i Tadeusz Wójcik. W prasie pojawiły się wzmianki o pierwszych sukcesach zawodników nowo utworzonej sekcji lekkoatletycznej Klubu, bo za taki bez wątpienia należy uznać 5. miejsce Rudolfa Hyli wśród pięćdziesięciu pięciu zawodników z całego kraju w biegu okrężnym o Puchar „Ilustrowanego Kuriera Codziennego”, który był jedną z głównych imprez lekkoatletycznych w 1922 roku w Krakowie. W 1923 roku Klub miał już osiemdziesięciu czynnych członków oraz cztery drużyny piłkarskie.

POŁĄCZENIE KS WAWEL I WKS KRAKÓW (1928)

Kryzys ekonomiczny, który w drugiej połowie lat dwudziestych dotknął kraj, nie oszczędził również życia sportowego – w trudnej sytuacji znalazł się również Wawel. Po tym jak w roku 1927 z funkcji prezesa Klubu zrezygnował profesor Nikifor Bodnarowski, prezesem został major Krupski. Zarówno nowy prezes, jak i Zarząd mieli świadomość niezwykle trudnej sytuacji finansowej w jakiej znalazł się klub, podjęli więc rozmowy z istniejącym od niespełna roku i kierowanym przez płk. Bernarda Monda klubem WKS Kraków. Połączenie obu klubów nastąpiło 17 sierpnia 1928 roku, na skutek czego na sportowej mapie Krakowa pojawił się Wojskowy Klub Sportowy Wawel Kraków.

Widok na ul. Stradomską, przy której mieściła się siedziba Klubu w 1928 r. Fot. Archiwum Klubu

Klub zyskał nie tylko silniejszą podstawę ekonomiczną, ale przede wszystkim dobrą bazę sportową. Z powstającymi (lub istniejącymi) sekcjami: bokserską, lekkoatletyczną, strzelecką, kolarską, piłki nożnej, wioślarską, pływacką, szermierczą, gier i zabaw ruchowych, tenisową, sportów zimowych oraz sportu konnego nowy klub stał się z czasem jednym z największych w kraju. Pierwszym prezesem WKS Wawel Kraków został wybrany gen. bryg. Bernard Mond (funkcję tę powierzano mu jeszcze dwukrotnie – w roku 1929 i 1930). Biuro mieściło się w siedzibie Dowództwa Okręgu Korpusu Nr V przy ul. Stradomskiej 12/14 w Krakowie. Klub uzyskał dostęp do stadionu Garnizonowego na Małych Błoniach i stadionu lekkoatletyczno-piłkarskiego 20 Pułku Piechoty Ziemi Krakowskiej przy ulicy Wrocławskiej, korzystał również z sali szermierczej i strzelnicy zimowej w koszarach przy ulicy Rajskiej. Natomiast bokserzy swoje walki rozgrywali w sali Domu Żołnierza.

Plakat promujący organizowane przez WKS Wawel I Mistrzostwa Polski w Kajakarstwie w 1933 r. Fot. E. Jabłońska

Bezsprzecznie za najlepsze sekcje lat trzydziestych można uznać bokserską i kajakową, które były najaktywniejsze na arenie ogólnopolskiej, a ich reprezentanci regularnie przywozili medale z najważniejszych imprez krajowych. Pierwszą sekcją, która wywalczyła dla Klubu medale z mistrzostw Polski, była sekcja bokserska – jej zawodnicy: Dominik Studnicki, Kazimierz Sworzeniowski, Alojzy Moczko i Bolesław Morawa już w 1929 roku wywalczyli indywidualne brązowe medale. Czołowym zawodnikiem sekcji w tym okresie był Mieczysław Chrostek – siedmiokrotny medalista mistrzostw Polski. Warto jeszcze zaznaczyć, że Mieczysław Chrostek był pierwszym zawodnikiem Wawelu, który założył koszulkę reprezentacyjną z Orłem Białym, a stało się to w 1934 roku na meczu bokserskim Polska – Niemcy.

Drugą bardzo aktywną sekcją była sekcja kajakowa, tak zwany wówczas Oddział Wodny – zawodnicy tej sekcji jako pierwsi wywalczyli tytuły mistrzów Polski – osady Sołtys-Kielor oraz Przybylski-Dziewanowski zdobyły złoto w 1934 roku. Warto nadmienić, że w 1933 roku WKS Wawel był organizatorem pierwszych mistrzostw Polski w kajakarstwie.

Do liczących się w tym czasie zawodników należał jeszcze lekkoatleta Władysław Czubak – srebrny medalista mistrzostw Polski z 1931 roku w biegu przełajowym na 8 km. W latach trzydziestych Wawel miał swoją siedzibę przy ul. Zwierzynieckiej 26, gdzie lekkoatleci mogli trenować w okresie zimowym w hali sportowej krakowskiego Ośrodka Wychowania Fizycznego.

PODZIAŁ WKS WAWEL KRAKÓW NA KS WAWEL I WKS KRAKÓW (1937)

Pod koniec 1936 roku decyzją Ministra Spraw Wojskowych nastąpiła reorganizacja działalności sportowej w wojsku – utworzono Związek Wojskowych Klubów Sportowych mający na celu popularyzację ruchu sportowego wśród żołnierzy. Z zarządów klubów usunięto osoby cywilne, wprowadzając na ich miejsce wojskowych, przeważnie bez doświadczenia w pracy sportowej i kierowaniu klubem. Wprowadzono zakaz wstępowania osób cywilnych do klubów wojskowych, zlikwidowano wiele sekcji wyczynowych, argumentując to tym, że obciążają poważnie budżety klubów, a nie są przydatne w pracy nad usportowieniem kadry. Pozostawiono dyscypliny szczególnie ważne dla rozwoju żołnierzy m.in.: sporty pływackie, strzelectwo sportowe, szermierkę, pięściarstwo i spadochroniarstwo. W Krakowie komendant garnizonu zrobił wyjątek, pozwalając sportowcom będącym wcześniej członkami klubów cywilnych, a obecnie odbywającym służbę wojskową na kontynuowanie treningów w macierzystych klubach, jednak pod warunkiem, że nie będzie to kolidowało z ich obowiązkami służbowymi.

Na skutek tej decyzji WKS Wawel powrócił do sytuacji sprzed roku 1928, kiedy to odrębnie działały KS Wawel i WKS Kraków. Historia zatoczyła koło – prezesem utworzonego ponownie KS Wawel został jego ostatni prezes przed połączeniem KS i WKS w 1928 roku – Nikifor Bodnarowski. Z tego powodu w latach 1937–1939 nasi zawodnicy występowali z powrotem jako KS Wawel. Siedziba Klubu mieściła się przy ul. Piłsudskiego 6.

W roku 1938 w Klubie działały sekcje: piłki nożnej, lekkiej atletyki, pływacka, gier sportowych i hokejowa. Część zawodników cywilnych innych sekcji zasiliła szeregi krakowskich klubów np. Wisły, Korony i Garbarni. Sekcja bokserska uległa w 1938 roku likwidacji, a w klubie został tylko Mieczysław Chrostek, który pełnił służbę w straży granicznej. Zawodnicy pozostałych sekcji aż do wybuchu wojny brali udział w rozgrywkach i zawodach na szczeblu okręgowym, ale już bez tak znaczących sukcesów jak we wcześniejszych latach. Ostatnim meczem o mistrzostwo klasy A, który drużyna Wawelu rozegrała przed wybuchem II wojny światowej, było spotkanie z Cracovią II, które odbyło się 6 sierpnia 1939 roku i zakończyło się zwycięstwem liliowych 1 : 0.

WAWEL PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ (1939–1945)

Między 6 września a 26 października 1939 roku Niemcy zajęli wszystkie ważniejsze obiekty klubów sportowych w Krakowie, a 29 stycznia 1940 roku władze Generalnego Gubernatorstwa oficjalnie nakazały konfiskatę urządzeń i sprzętu sportowego. Ostateczna likwidacja organizacji sportowych nastąpiła 23 lipca, kiedy generalny gubernator rozwiązał wszelkie polskie stowarzyszenia, w tym organizacje sportowe. Działacze sportowi i zawodnicy, nie tylko klubów krakowskich, wiedząc, że sport może być szansą na podniesienie morale społeczeństwa, już w roku 1940 zorganizowali tajne rozgrywki piłkarskie. Nie mogło w nich zabraknąć drużyny Wawelu – z kroniki klubowej wiadomo, że w latach 1940–1941 Klubem, czyli tak naprawdę sekcją piłkarską, zarządzali Michał Wołoszyn i Mieczysław Kożuch. Postacią, która również zasłużyła się w konspiracyjnej działalności Klubu był zawodnik sekcji piłki nożnej, a następnie wybitny działacz – Zygmunt Habowski. Mimo braku treningu i sprzętu rozkradzionego przez hitlerowców, piłkarze Wawelu rozegrali w 1940 roku siedemnaście spotkań, a w 1941 roku aż dwadzieścia cztery. Wszystkie mecze odbyły się na boisku Juvenii. Na wiosnę 1943 roku reprezentacja Krakowa rozegrała mecz w Piasecznie z wicemistrzem Warszawy drużyną KS Piaseczno, zwyciężając 3 : 1. W reprezentacji Krakowa wystąpiło dwóch zawodników Wawelu – zdobywca jednej z bramek dla Krakowa – Bobak oraz Cieplak.

Drugim, niezwykle ważnym rozdziałem w życiu Klubu podczas II wojny światowej była działalność sportowa w obozach jenieckich. Już jesienią 1939 roku w obozie jenieckim Oflag XI Braunschweig oficerowie z Armii Kraków założyli WKS Wawel. Mimo ciężkiej sytuacji obozowej działacze WKS Wawel postawili sobie za cel podniesienie kondycji przez marsze, czy uprawianie lekkiej atletyki i gimnastyki. W czerwcu 1940 roku jeńców przetransportowano do Oflagu II C Woldenberg (obecnie Dobiegniew), gdzie WKS Wawel kontynuował swoją działalność. Wkrótce obok Wawelu powstały cztery inne kluby wojskowe – Kresy, Lwów, Orlę i Skra.

Dyplom Zbigniewa Czebotarewicza (WKS Wawel) za uczestnictwo w zawodach bokserskich, obóz w Woldenbergu, 23.VII–13.VIII.1944. Źródło: zbiory Muzeum Sportu i Turystyki, nr arch.: 5059

Pierwszym prezesem jenieckiego klubu był kapitan Jerzy Mizerski, a następnie major Marek Skiełczyński, który pełnił tę funkcję aż do końca pobytu w obozie. Odznakę klubową stanowiła stylizowana tarcza z literą „W” i mniejszymi nad nią „KS” oraz koroną Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa. Przyjęto biało-niebieskie barwy klubowe. W ostatnim roku pobytu w obozie klub liczył dziewięć sekcji sportowych: bokserską, lekkoatletyczną, pingpongową, piłki nożnej, siatkówki, koszykówki, szczypiorniaka, szachową, rytmiczno-taneczną oraz cztery pomocnicze: kulturalno-informacyjną, referat propagandy, masażystów i poradnię sportową.

W 1944 roku WKS Wawel wziął udział w organizowaniu obozowej Olimpiady, która odbyła się między 23 lipca a 13 sierpnia. W programie znalazły się dyscypliny punktowane: piłka nożna, piłka ręczna (11 osobowa), koszykówka, siatkówka, lekkoatletyka (biegi, skok w dal, rzut kulą i dyskiem), bieg patrolowy, boks oraz niepunktowane: klubowy turniej szachowy, konkursy artystyczne: na utwór literacki o treści olimpijskiej, na marsz sportowy z okazji igrzysk, hejnał Igrzysk Roku 1944, dyplom sportowy, plakat i znaczek olimpijski.

Wawel w punktacji klubowej lekkiej atletyki zajął na Olimpiadzie 4. miejsce. W ramach obozowej Olimpiady, wzorem konkursów organizowanych podczas tradycyjnych igrzysk olimpijskich, w konkursie muzycznym drugą nagrodę otrzymał marsz skomponowany przez porucznika Fołtyna. Przyznana została również nagroda Fair Play, którą zdobył także zawodnik WKS Wawel – podporucznik Marian Tada. Zamknięcie Igrzysk Olimpijskich nastąpiło 13 sierpnia 1944 roku. Pełną informację o obozowej działalności WKS Wawel” można znaleźć w muzeum Oflagu II C w miejscowości Dobiegniew. Okres obozowy był szczególnym czasem w historii WKS Wawel – świadectwem, że Klub był nie tylko kuźnią sukcesów sportowych, ale również miejscem kształtowania patriotycznego ducha, wierności Ojczyźnie i przywiązania do barw klubowych.

WCZESNE LATA POWOJENNE (1945-1957)

WAWEL JAKO WCKS WAWEL KRAKÓW (1946–1949)

Jesienią 1945 roku Władysław Gołda, Zygmunt Habowski, Józef Koralewicz i Mieczysław Kożuch przystąpili do odtworzenia klubu KS Wawel, a następnie po kilku miesiącach zaproponowali władzom wojskowym reaktywowanie Wawelu jako klubu wojskowego. Działania te zbiegły się w czasie z inicjatywą dawnych zawodników Wawelu służących w 2 Zapasowym Pułku Piechoty i Oficerskiej Szkole Piechoty nr 1 w Krakowie, przy których to instytucjach już w maju 1945 roku powstała pierwsza po wojnie drużyna piłkarska. W styczniu 1946 roku starania Habowskiego i Kożucha zostały uwieńczone powodzeniem i za zgodą władz wojskowych powołano Wojskowo-Cywilny Klub Sportowy Wawel. 7 lipca 1946 roku na Nadzwyczajnym Zebraniu Członków KS Wawel podjęto uchwałę o zmianie nazwy Klubu na Cywilno-Wojskowy Klub Sportowy Wawel. Prezesem honorowym został profesor Nikifor Bodnarowski, a urzędującym Zygmunt Habowski.

Kolejno powstawały sekcje: tenisa stołowego, tenisa ziemnego, bokserska, lekkoatletyczna, pływacka i siatkówki. Sekcje te początkowo nie były stricte wyczynowe, raczej miały charakter rekreacyjny i były przeznaczone dla żołnierzy i pracowników cywilnych administracji wojskowej i ich rodzin. W latach 1947–1949 CWKS Wawel Kraków brał udział w rozgrywkach klasy A KOZPN oraz w 1948 roku w rozgrywkach o mistrzostwo Wojska Polskiego. Wawel występując jako reprezentacja Dowództwa Okręgu Wojskowego Kraków pokonał w Warszawie Lubliniankę 2 : 1, a zdobywcą obu bramek był Zdzisław Dwernicki.

WAWEL JAKO WKS LEGIA KRAKÓW (1949)

Klub znajdował wprawdzie w wojsku mocne oparcie, ale musiał poddać się narzuconym przez system warunkom funkcjonowania. Stąd kolejna zmiana nazwy na WKS Legia Kraków. Prezesem Klubu na krótko został generał dywizji Wojska Polskiego Mikołaj Prus-Więckowski. W połowie 1949 roku nowym prezesem wybrano dowódcę Krakowskiego Okręgu Wojskowego generała dywizji Ludowego Wojska Polskiego Bolesława Kieniewicza. W okresie jego prezesury Klub zarówno pod względem poziomu sportowego, a także liczby działających sekcji stał się największym w Polsce.

WAWEL POD NAZWĄ OWKS KRAKÓW (1949–1953)

Drewniana trybuna wybudowana w 1951 r., która służyła Klubowi aż do 2010 r. Fot. G. Jabłońska

W sierpniu 1950 roku władze wojskowe ponownie zmieniły nazwę Klubu, tym razem na Okręgowy Wojskowy Klub Sportowy Kraków (OWKS). Podobne zmiany nazw przeszły wszystkie kluby sportowe w Polsce. Z inicjatywy gen. Kieniewicza na terenie byłego parku królewskiego i letniej rezydencji królów polskich na Łobzowie został wybudowany stadion wielofunkcyjny z piłkarskim boiskiem treningowym, basenem i boiskami do koszykówki oraz siatkówki. Uroczyste oddanie do użytku nowego kompleksu sportowego odbyło się 11 października 1951 roku. Według wspomnień działaczy z tamtego okresu drewniana trybuna, która służyła Klubowi do 2010 roku, została w roku 1951 na polecenie gen. Kieniewicza zbudowana w trzy tygodnie.

Piłkarze – mistrzowie Wojska Polskiego z 1950 roku – wreszcie otrzymali swój obiekt, bowiem od zakończenia wojny korzystali z boiska Łobzowianki. Podobnie lekkoatleci korzystający do tej pory ze stadionu miejskiego przy Al. 3 Maja uzyskali własną bazę treningową. Ponadto Klub posiadał halę przy ul. Zwierzynieckiej, dwie duże sale dla sekcji gimnastyki w obecnym hotelu Royal oraz przystań kajakową na Wiśle. Do użytku został oddany również mieszczący się obok stadionu budynek tzw. podchorążówki (obecnie budynek Politechniki) przy ul. Podchorążych, w którym mieściła się kompania sportowa. Klub korzystał także z hali w szkole Wojsk Chemicznych i w Jednostce Wojskowej przy ul. Głowackiego, miał także filię sekcji pływackiej w Bytomiu i narciarskiej w Zakopanem.

W roku 1952 po raz pierwszy w historii reprezentanci Wawelu złożyli przysięgę olimpijską – na igrzyskach w Helsinkach wystartowała trójka zawodników – Zofia Kowalczyk w czwórboju gimnastycznym, Gotfryd Gremlowski w pływaniu i Czesław Białas w podnoszeniu ciężarów.

WAWEL JAKO CWKS OŚRODEK KRAKÓW (1954–1957)

Dyplom olimpijski Heleny Rakoczy z Melbourne. Fot. E. Jabłońska

W roku 1954 na skutek decyzji władz wojskowych nastąpiła kolejna reorganizacja. Likwidacji uległy wszystkie Okręgowe Wojskowe Kluby Sportowe, a w ich miejsce utworzone zostały Centralne Wojskowe Kluby Sportowe będące w zasadzie filiami CWKS Warszawa. Od roku 1954 do 1957 OWKS Kraków nosił nazwę: Centralny Wojskowy Klub Sportowy Ośrodek Kraków. Wraz z reorganizacją do CWKS w Warszawie została przeniesiona część zawodników–żołnierzy, a z I ligi wycofano drużynę piłki nożnej. Największym osiągnięciem tego okresu był pierwszy w dziejach Wawelu medal olimpijski wywalczony w roku 1956 w Melbourne przez gimnastyczki – Helenę Rakoczy, Danutę Stachow i Barbarę Ślizowską – drużynowy brąz w ćwiczeniach z kółkami oraz 4. miejsce drużynowo w wieloboju gimnastycznym.

POWRÓT DO HISTORYCZNEJ NAZWY WKS WAWEL KRAKÓW (1957)

Godło WKS Wawel. Aut. Tadeusz Koralewicz

Kolejny rozdział w historii Wawelu rozpoczął się 21 czerwca 1957 roku, kiedy na wniosek pełniącego wówczas obowiązki kierownika CWKS mjr. Maksymiliana Więcka, Walne Zgromadzenie Centralnego Wojskowego Klubu Sportowego w Krakowie podjęło decyzję o połączeniu z Klubem Sportowym Stal istniejącym przy Fabryce Wyrobów Blaszanych w Krakowie oraz o powrocie do historycznej nazwy Wojskowy Klub Sportowy Wawel Kraków. Wawel wrócił do godła, którym posługiwał się początku swego istnienia – umieszczonych w kole wież Katedry i Zamku Królewskiego na tle promieni słonecznych z napisem WKS Wawel Kraków 1919. Prezesem klubu został wybrany płk Zenon Binas, a obowiązki urzędującego kierownika klubu pełnił mjr Więcek.

OKRES ROZKWITU KLUBU (1958–1989)

W 1960 roku na Igrzyskach Olimpijskich w Rzymie klub szczycił się trójką swoich reprezentantów, lekkoatletami – Jadwigą Klimaj i Stanisławem Ożogiem oraz gimnastyczką Danutą Stachow-Wrońską. W 1964 roku w Tokio wystartowała gimnastyczka Elżbieta Apostolska-Kamińska. Lata sześćdziesiąte to także czas wielkich sukcesów sekcji lekkiej atletyki – również tych na arenie międzynarodowej – w 1968 roku na igrzyska do Meksyku wyjechali: Jan Balachowski, Edward Stawiarz i Henryk Szordykowski (ekipa w tym samym składzie wystartowała również w Monachium w 1972 roku) oraz strzelec Wiesław Gawlikowski. Poza lekkoatletami w igrzyskach w 1972 roku wystartowali jeszcze: gimnastyczka Joanna Bartosz-Bronarska i Wiesław Gawlikowski.

Działalność Klubu uzależniona była przez cały czas od odgórnych decyzji Ministerstwa Obrony Narodowej i Dowództwa Warszawskiego Okręgu Wojskowego, któremu bezpośrednio podlegał. Ministerstwo Obrony Narodowej decydowało o istnieniu bądź likwidacji sekcji, i tak na przykład w 1958 roku do istniejących już sekcji dołączyła nowa – spadochronowa, ale decyzją władz warszawskich zlikwidowano sekcję pływacką, z kolei w 1959 roku utworzono motokrosową. W lata sześćdziesiąte Klub wkroczył z sekcjami: boksu (na poziomie ligi okręgowej), gimnastyki kobiet i mężczyzn, koszykówki kobiet (I liga), koszykówki mężczyzn (II liga), lekkoatletyczną (I liga), motokrosową, piłki nożnej (II liga), podnoszenia ciężarów (liga okręgowa), strzelecką kulową i śrutową, siatkówki (II liga). W Klubie czynnie uprawiało sport około siedmiuset zawodników w ośmiu sekcjach – najliczniejsza była sekcja gimnastyczna (sto siedemdziesiąt osiem osób).

Budowa hali sportowej. Fot. Archiwum Klubu

Zaplecze treningowe stanowiły: basen pływacki na Bronowicach, hala sportowa przy ul. Zwierzynieckiej (wyremontowana i częściowo przebudowana w latach 1962–1963), sala gimnastyczna przy ul. Waryńskiego, strzelnica kulowa na Woli Justowskiej. Na początku lat sześćdziesiątych rewitalizacji poddano urządzenia lekkoatletyczne, płytę boiska i trybuny (ich kolejny remont miał miejsce w 1973 roku). Na początku lat siedemdziesiątych planowano wybudowanie pełnowymiarowego basenu olimpijskiego zamiast nieopłacalnego remontu dotychczas istniejącego, który powstał przed I wojną światową. Planowano także budowę pełnowymiarowej sali gimnastycznej dla gimnastyczek i przebudowę hali przy ul. Zwierzynieckiej tak, aby spełniała wymagania piłki ręcznej. W roku 1978 rozpoczęto budowę kompleksu strzelnic na Pasterniku. W latach 1976–1978 wybudowano halę sportową w kompleksie przy ul. Bronowickiej z siłownią i gabinetami odnowy biologicznej, co pozwoliło na utworzenie przy Klubie w pełni wyposażonej poradni sportowo-lekarskiej, wyremontowano również i przebudowano strzelnicę na Woli Justowskiej. W 1983 roku wybudowano między bocznym boiskiem a obecnymi kortami odcinek bieżni ze skoczniami pokryty tartanem (o długości 110 metrów). Wyremontowano również halę przy ulicy Zwierzynieckiej, stołówkę oraz halę przy ulicy Głowackiego, odnowiono także szatnię piłkarską. W roku 1986 po kilkuletniej przebudowie Klub otrzymał zmodernizowany budynek mieszczący biura, salę tradycji oraz szatnie i magazyny.

Miejscem treningu sekcji orientacji był Las Wolski, Las Bronaczowa i Jura Krakowsko-Częstochowska. Sekcja śrutowa trenowała na strzelnicy Pasterniku, z kolei kulowcy korzystali ze strzelnicy pneumatycznej przy ul. Zwierzynieckiej 24 i kulowej na Woli Justowskiej. Sekcja siatkarska trenowała na hali przy Głowackiego. Pod koniec lat siedemdziesiątych spadochroniarze trenowali zazwyczaj na terenie 6 Brygady Powietrznodesantowej. Skoki wykonywano na Balicach i niekiedy na Pasterniku.

Pod koniec lat siedemdziesiątych zgodnie z założeniami Ministerstwa Obrony Narodowej za sekcje użyteczno-wojskowe, a co za tym idzie finansowane centralnie, uznano bieg na orientację, strzelectwo, lekką atletykę i spadochroniarstwo. Piłka nożna i siatkówka miały być sportami uprawianym lokalnie. W 1979 roku przy okazji obchodów 60-lecia Klub został odznaczony Medalem za Zasługi dla Rozwoju Kultury Fizycznej w Wojsku Polskim.

KLUB W CZASACH PRZEŁOMU (1989–2002)

W roku 1989 w Klubie trenowało ośmiuset zawodników i zawodniczek w siedmiu sekcjach: biegu na orientację, lekkiej atletyki, spadochronowej, strzeleckiej kulowej i śrutowej, piłki nożnej oraz piłki siatkowej. Rok 1989 był w historii Klubu rokiem szczególnym – po czterdziestu pięciu latach panowania systemu komunistycznego kraj wkroczył w okres transformacji ustrojowej. Sukcesy sportowe i organizacyjne, z jakimi WKS Wawel wkraczał w ostatnie dziesięciolecie dwudziestego wieku, pozwoliły myśleć z optymizmem o jego dalszym rozwoju.

Wyremontowana bieżnia na początku lat dziewięćdziesiątych. Fot. Archiwum Klubu

Optymizm ten podbudowany był decyzją o przyznaniu środków na pokrycie bieżni lekkoatletycznych tartanem. W ekspresowym tempie przesunięto płytę boiska, rozbudowano bieżnię o dwa dodatkowe tory tak, aby mogły się na niej odbywać nawet imprezy międzynarodowe, zmodernizowano również trybuny ziemne. Również prace przy budowie kompleksu strzelnic na Pasterniku przebiegały szybko. Z inicjatywy gen. Zenona Bryka przystąpiono do adaptacji na kompleks sportowy budynków po byłych Wojskowych Zakładach Remontowych przy ul. Rakowickiej. Miała się tam mieścić hala widowiskowo-sportowa do siatkówki i tenisa z salą treningową i pływalnią. W kompleksie sportowym przy ul. Bronowickiej w miejsce zrujnowanego basenu powstały korty tenisowe, co pozwoliło na utworzenie sekcji tenisa ziemnego.

Pierwszym niepokojącym sygnałem zwiastującym nadciągające negatywne zmiany było zlikwidowanie tzw. funduszy celowych, w tym Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej, z którego przez lata była finansowana budowa i remonty obiektów sportowych. Wobec tego, władze i kierownictwo, aby zapewnić Klubowi stabilność finansową, podjęły decyzję o utworzeniu Fundacji Wawel-Sport oraz o przeznaczeniu hali przy ul. Zwierzynieckiej na cele komercyjne.

W roku 1994 roku nastąpiła kolejna restrukturyzacja sportu wojskowego – w miejsce klubów zostało utworzonych osiem Wojskowych Ośrodków Szkolenia Sportowego. WOSS stały się samodzielnymi, wydzielonymi z klubów jednostkami budżetowymi MON, natomiast kluby zgodnie z nową Ustawą o Kulturze Fizycznej – Stowarzyszeniami Kultury Fizycznej.

Mimo zmian Klub pozostawał w dobrej kondycji finansowej, z zaawansowaną rozbudową bazy sportowej, co dawało nadzieję, że kolejne lata będą bogate w sukcesy sportowe i organizacyjne. Tak się jednak nie stało – przyjęta przez część członków zarządu koncepcja budowania pozycji sportowej Klubu przez sukcesy ligowe piłki nożnej omal nie skończyła się katastrofą. Co prawda udało się zbudować zespół, który awansował do II ligi i występował w niej przez dwa lata, ale konsekwencje tego pozornego sukcesu omal nie skończyły się dla Klubu bankructwem. Niewiele brakowało aby został zniszczony olbrzymi dorobek kilku pokoleń zawodników i działaczy wielu sekcji sportowych.

Duże zadłużenie finansowe wobec wojska, różnych instytucji prywatnych i państwowych oraz związana z tym groźba procesów sądowych, a także rozwiązanie w 1998 roku Krakowskiego Okręgu Wojskowego i podporządkowanie WOSS Dowódcy Śląskiego Okręgu Wojskowego spowodowało, że cały rok 2000 upłynął Zarządowi Klubu na szukaniu możliwości uporania się z długami. W tym celu na zebraniu Zarządu w styczniu 2000 roku podjęto uchwałę zezwalającą na utworzenie Sportowej Spółki Akcyjnej Wawel-Kraków Piłka Nożna SSA i scedowanie na nią prawa występowania w rozgrywkach III ligi (grupa małopolska) drużyny seniorów piłki nożnej. Ponadto spółka miała zagwarantować możliwość korzystania z obiektów przez pozostałe sekcje WKS Wawel oraz partycypować w spłacie długów.

Pomimo ogromnych problemów, satysfakcją dla działaczy klubowych były sukcesy sportowe, jakich w historii Klubu dotąd nie było – na igrzyskach w Atlancie w 1996 roku i w Sydney w 2000 roku potrójnym mistrzem olimpijskim został Robert Korzeniowski. Do tego należy dodać tytuł mistrzyni świata w celności lądowania przywieziony w 2000 roku przez Monikę Filipowską z dalekiej Japonii, medale mistrzostw Europy tenisistki Joanny Sakowicz i strzelca Łukasza Czapli.

Radość z sukcesów zmąciła informacja o likwidacji ostatnich struktur wojskowych – Wojskowych Ośrodków Szkolenia Sportowego. Wiadomo było, że obiekty sportowe, na których kluby prowadziły działalność wspólnie z WOSS zostaną podporządkowane Agencji Mienia Wojskowego. Dla zapewnienia Klubowi możliwości prowadzenia dalszej działalności podjęto decyzję o wystąpieniu do Ministra Obrony Narodowej z prośbą o przekazanie Klubowi obiektu przy ul. Bronowickiej i kompleksu strzelnic na Pasterniku, co odniosło pozytywny skutek i obiekty zostały przy Wawelu.

WAWEL PONOWNIE KLUBEM CYWILNYM (2002–2019)

31 grudnia 2001 roku decyzją Ministra Obrony Narodowej rozwiązano Wojskowe Ośrodki Szkolenia Sportowego, a obiekty sportowe, które dotychczas zajmowały, przekazano Agencji Mienia Wojskowego. Choć w związku z tym Wawel z dniem 1 stycznia 2002 roku stał się całkowicie cywilnym klubem, Zarząd podjął uchwałę o pozostaniu przy historycznej nazwie Wojskowy Klub Sportowy Wawel.

Wskutek tych zmian Klub znalazł się w trudnej sytuacji finansowej, przez co, m. in. nie mógł utrzymać kompleksu strzelnic na Pasterniku, stracił także halę sportową przy ul. Zwierzynieckiej, w której mieściła się strzelnica pneumatyczna. Na szczęście dzięki m.in. Fundacji Wawel-Sport, która udzielała klubowi systematycznej pomocy finansowej, a także wzięła w użyczenie od Agencji Mienia Wojskowego kompleks strzelnic na Pasterniku i udostępniała go strzelcom na treningi i zawody, udało się utrzymać działalność Klubu.

W marcu 2003 roku nad Wawelem zawisło kolejne bardzo poważne niebezpieczeństwo – Agencja Mienia Wojskowego zdecydowała się przekazać część budynków klubowych wraz z parkingiem na siedzibę Komendy Powiatowej Policji. Nowy Zarząd Klubu, na czele którego stanął Edward Stawiarz, rozpoczął intensywne i zakrojone na szeroką skalę działania mające doprowadzić do zablokowania zamierzeń Policji. Prawie rok trwała walka, w którą zaangażowane były dziesiątki osób i najważniejsze władze w kraju, ale udało się – policja zrezygnowała ze swoich planów.

Kolejne lata, choć do łatwych nie należały, to nie pojawiały się w nich tak poważne problemy jak wcześniej. Największym sukcesem sportowym 2004 roku było zdobycie w Atenach przez Roberta Korzeniowskiego kolejnego, czwartego, tytułu mistrza olimpijskiego. W tym samym roku zatwierdzono nowy, dostosowany do współczesnych przepisów i realiów Statut, który poszerzał działalność Klubu i sekcji sportowych. W ślad za tą zmianą i przyjętymi w Statucie zapisami, Klub wystąpił do KRS o przyznanie statusu Organizacji Pożytku Publicznego, co pozwalało na odpisywanie na jego rzecz 1% podatku przez osoby fizyczne.

Z biegiem czasu coraz większym problemem stawał się zły stan techniczny obiektów i znajdujących się na nim urządzeń sportowych, które nie były przez wiele lat remontowane. Wprawdzie dzięki staraniom władz Klubu i przychylności władz miasta udało się przeprowadzić remont generalny budynku klubowego, ale sytuacja wciąż była niepewna. Dlatego najważniejszym zadaniem Zarządu Klubu stało się doprowadzenie do przejęcia przez Gminę Kraków obiektów klubowych od Agencji Mienia Wojskowego. Starania trwały kilka lat i w 2007 roku Agencja Mienia Wojskowego wraz z Prezydentem Krakowa podpisała akt notarialny przenoszący prawa własności do kompleksu sportowego przy ul. Podchorążych 3 na Gminę Kraków, a pod koniec tego samego roku WKS Wawel podpisał z Gminą umowę dzierżawy nieruchomości.

Remont hali sportowej 2018 r. Fot. P. Ludwig

W roku 2009, przy okazji organizowania Ogólnopolskiej Olimpiady Młodzieży, odremontowano kompleks kortów i odświeżyć halę, w której odbywały się konkurencje strzelań pneumatycznych. W kolejnych latach udało się wyremontować i odnowić część szatni zarówno w górnej, jak i dolnej części hali. Dzięki pomocy Fundacji Wawel-Sport zaadaptowano na szatnie dla drużyn młodzieżowych pomieszczenia budynku klubowego, gdzie wcześniej były magazyny kasyna wojskowego oraz wykonane zostało oświetlenie bocznego boiska umożliwiające treningi wieczorem. Wyremontowano również całą instalację grzewczą w głównym budynku Klubu oraz remont budynku starych szatni sekcji piłki nożnej.

W 2013 roku udało się wreszcie doprowadzić do rozpoczęcia długo wyczekiwanych remontów obiektów sportowych: bieżni i hali, odświeżenia budynku klubowego, a także uporządkowania terenów należących administracyjnie do Klubu, choć przezeń niewykorzystywanych sportowo – jak Młynówka, której renowacja zakończyła się w 2015 roku. Z powodów wymienionych wcześniej Klub został zobowiązany do opieki nad tym terenem – dba o jego czystość i zapewnia ochronę. Wczesną jesienią 2016 roku oddano do użytku wyremontowaną bieżnię wraz z nowymi urządzeniami lekkoatletycznymi, a w październiku 2018 roku halę sportową. Bieżnię pokryto nowoczesnym tartanem, co sprawiło, że jest ona jedną z najszybszych w Polsce.

Obecnie Klub prowadzi szkolenie sportowe w czterech dyscyplinach olimpijskich (lekka atletyka, piłka nożna, siatkówka i strzelectwo) oraz dwóch nieolimpijskich (orientacja sportowa i spadochroniarstwo). Do czołowych sekcji osiągających największe sukcesy na arenie krajowej i międzynarodowej należą lekka atletyka, orientacja sportowa, spadochroniarstwo i strzelectwo. Klub z powodzeniem bierze udział we Współzawodnictwie Sportowym Dzieci i Młodzieży w lekkiej atletyce, orientacji sportowej i strzelectwie we wszystkich kategoriach wiekowych do młodzieżowca włącznie. O świetnej pracy trenerów i wysokim wyszkoleniu zawodników niech świadczy fakt, że od 2014 roku (z wyjątkiem 2016) WKS Wawel zajmuje 3. miejsce w punktacji łącznej małopolskich klubów.

Na arenach międzynarodowych Klub odnosi nie mniejsze sukcesy – medale z mistrzostw świata i Europy przywoził Łukasz Czapla z sekcji strzeleckiej (niestety, w 2019 roku opuścił Klub) i Anna Niedbała z sekcji lekkiej atletyki, która wywalczyła brąz w mistrzostwach starego kontynentu. Spadochroniarz Rafał Zgierski kilkakrotnie zajmował miejsca na podium zawodów z cyklu Pucharu Świata, a drużyny sekcji regularnie zdobywają medale na Pucharze Europy Wschodniej w Celności. Ponadto zawodnicy wszystkich sekcji biorą udział w zawodach rangi mistrzostw świata i Europy, w Pucharze Świata, a z mistrzostw Polski regularnie przywożą medale.

Ostatnie lata działalności Klubu to nie tylko szkolenie wyczynowe, ale także intensywna promocja i praca na rzecz lokalnej społeczności. W różnego rodzaju imprezach mających na celu upowszechnianie kultury fizycznej i sportu licznie biorą udział mieszkańcy miasta. Trenerzy we współpracy ze szkołami i innymi organizacjami prowadzą zajęcia i treningi sportowe połączone z selekcją uzdolnionych dzieci i młodzieży. WKS Wawel co roku bierze udział w takich inicjatywach jak na przykład Forum Sportu, na którym prezentuje swoją ofertę.

Oprac. na podstawie: Wojskowy Klub Sportowy Wawel 1919-2019: publikacja jubileuszowa. – Kraków, 2019.

Hala sportowa obecnie. Fot. G. Jabłońska

Skip to content deepika padukone sex videos tryporno.net my friend hot mom sex videos sex videos college pornstarsporn.info crows zero boobs press indian analpornstars.info desi long sex payal rajput hot dirtyindianporn.info sex film english mumbai sexy com anybunny.tv bhojpuri video sexy bf bhojpuri video chudai freepornhunter.net boobs sucking hot payal rajput nude com-porno.com xvi deos hindi seks video tryporn.net xnxxdelhi sab wab.com indiantubevideos.net chut chudai picture real sex india indiansgetfucked.net sex call phone number porn hub vedio indiansexbar.mobi www hindi xxx vidio kerala bf movie indiantube.mobi zxnxx super aunty fuck xxx-tube-list.net erotic movies xvideo gehana vasisth hot freebigassporn.org group boob sucking indian sex kannada goodindianporn.net nayanthara sex video